Endometriose Afdeling van Instituto Bernabeu

Wat is endometriose en wat zijn de symptomen?

Endometriose is een aandoening waarbij het uterine slijmvlies (endometrium) buiten de baarmoeder groeit. Het is een ziekte die 10-15% van de vruchtbare vrouwen leidt waarvan 50% vruchtbaarheidsproblemen kunnen hebben. De oorsprong is nog onbekend en het heeft verschillende invloeden op de vruchtbaarheid. Er kunnen bijvoorbeeld gevallen zijn met ernstige endometriose waarbij deze geen invloed heeft op de vruchtbaarheid, en aan de andere kant, gevallen van lichte endometriose die wél invloed hebben.

Soms kan het voorkomen dat de endometriose niet alleen de oorzaak is van uterine weefsel – endometrium genoemd – buiten de baarmoeder, het kan ook in de vorm van cystes in de eierstokken (endometriomen), in de eileiders of elk deel van het lichaam behalve de milt getroffen worden. De endometriosehaarden reageren, net als de endometrium, op hormonen, waardoor deze tijdens de menstruatie maand op maand groeien en zelfs lichte bloeding en pijn kunnen veroorzaken.

Symptomen van endometriose:

De endometriose kan verschillende symptomen hebben. Pijnlijke menstruaties is het meest voorkomen symptoom (dismenorrea), zowel als heftige bloedingen. Afhankelijk van de endometriosehaarden, kan het constipatie o diarree, hematurie (bloed in de urine) tijdens de menstruatie of pijnlijke geslachtsgemeenschap veroorzaken.

Één van de symptomen die vrouwen de meeste zorg maakt is ongetwijfeld de moeizaamheid om moeder te worden. De vruchtbaarheidsproblemen die het kan veroorzaken zijn, o.a. herhaalde miskramen, embryonale implantatie falen, afwijkende eisprong en verklevingen van de eileiders.

Endometriose types:

Tot op heden is de meest gebruikte classificatie die van de American Society of Reproductive Medicine van 1996:

• Type I: minimaal
• Type II: mild
• Type III: gemiddeld
• Type IV: ernstig

Uit deze classificatie ontstaan er twee problemen. Het eerste is dat er geen goede opvolging is van de vruchtbaarheidsproblemen van de patiënt, en het tweede dat er een chirurgische ingreep nodig is om de endometriose te kunnen typeren. Daarom is de classificatie tegenwoordig anders:

• Lichte: grotendeels bekend na een chirurgische ingreep.
• Endometriomen: Aanwezigheid van cysten in de eierstokken
• Ernstig: aanwezigheid van ernstige endometriosehaarden bekend na een chirurgische ingreep of een echografie.

Hoe weet ik of ik endometriose heb?

Één van de kwesties voor patiënten en artsen is dat de intensiteit van de pijn, de locatie en tijdstuur niet altijd overeenkomen met wat de gynaecologische echografie aantoont waardoor de patiënt zich vaak onbegrepen en gefrustreerd voelt gezien er geen duidelijke uitvindingen zijn die de endometriose kunnen diagnosticeren en de pijn kunnen oplossen.

De Endometriose Afdeling van Instituto Bernabeu beschikt over de laatste technologie om de ziekte te diagnosticeren door nieuwe betrouwbare biomarkers te analyseren (meters van het immuunsysteem). Deze heten cytokines. Uit een bloedmonster kunnen wij de markers die de endometriose veroorzaken analyseren. Zo beschikken wij over een meer exacte diagnose en hebben wij informatie over de ernstigheid en ontwikkeling van de ziekte. In de meeste gevallen kan dit diagnostische chirurgische ingrepen en de consequenties die deze voor de vruchtbaarheid kunnen betekenen voorkomen.

Wat doen wij in de Endometriose Afdeling van IB?

Een goede evaluatie en behandeling van de endometriose vereist vaak een multidisciplinaire aanpak bestaande uit gynaecologen met ervaring op het gebied van diagnostische afbeeldingen en bekwamen laparoscopisten met ervaring in menselijke voortplantingsgeneeskunde.

Het is verleden was de behandeling gelijk opereren, tegenwoordig is men voorzichtiger gezien het de eierstokken kan beschadigen. Het verwijderen van endometriose weefsel kan tot het verlies van follikels in de eierstok leiden, iets dat de functionele reserve verminderd en dus de ovariële reserve.

DIAGNOSE

In het verleden, was de diagnose van endometriose anatomisch-pathologisch, d.w.z. dat het implantaat moest worden verwijderd en, na analyse, bevestigd.  Tegenwoordig is dit agressieve proces, dat vaak de vruchtbaarheid van het stel verslechtert, niet meer nodig.

Er is een paradigmaverandering over hoe endometriose kan worden gediagnosticeerd. De Europese vereniging voor menselijke voortplanting heeft reeds vastgesteld dat deze diagnose kan worden gebaseerd op de symptomen van de patiënt alleen.

Hoewel niet is aangetoond dat de vragenlijsten de diagnostische vertraging van endometriose verbeteren, worden zij beschouwd als een nuttig hulpmiddel voor de patiënte om een arts te raadplegen indien zij ervan wordt verdacht endometriose te hebben.

Bij Instituto Bernabeu beschikken wij over hoge resolutie echoapparaten waarmee we een nauwkeurige diagnose kunnen stellen. Het is echter wel zo dat veel van onze patiënten bij ons komen met een gestelde diagnose. Met onze ervaring kunnen we de mate van betrokkenheid van de ziekte en de prognose beter vaststellen.

Bovendien kunnen wij, dankzij onze afdeling van genetica, ontstekingsmediatoren, cytokinen genaamd, analyseren. Cytokinen zijn eiwitten die door verschillende soorten cellen worden aangemaakt en als mediatoren fungeren in ontstekingsprocessen en de immuunrespons. Daarom worden zij beschouwd als biomarkers de niveaus waarvan verhoogd kunnen worden bevonden bij de klinische vermoedens van endometriose.

Evenzo is endometriose in verband gebracht met bepaalde variaties in genen. Hoewel nog niet vaststaat welke daarvan een definitieve diagnose kunnen geven, kunnen bepaalde variaties of polymorfismen ons informatie geven over de reproductieve prognose van endometriose, zoals de varianten van het VEGF- of APOE-gen, die momenteel worden geanalyseerd in onze IBGenRIF-test.

ADENOMYOSE

Wij spreken over adenomyose als het baarmoederslijmvlies zich tegen de spierwand van de baarmoeder bevindt (endometriose in de baarmoeder). Dit verminderd de mogelijkheid van de embryo’s om in te nestelen.

De afgelopen jaren was ons doeleinde deze onbekende pathologie te kunnen diagnosticeren door het klinische gebruik van de driedimensionele echografie.

Tegenwoordig kunnen wij door verschillende echografische tekens de adenomyose gemakkelijker identificeren. Één van onze onderzoeksrichtlijnen is de innestelingscapaciteit in de baarmoeder te bevorderen afhankelijk van de ernstigheid van deze ziekte.

Welke onderzoeken worden er in de afdeling van IB uitgevoerd om de endometriose te behandelen?

De endometriose zorgt de vermindering van de ovariële reserve. Daarom vinden wij het van belang om eerst een goede diagnose van de ovariële reserve te stellen en op deze manier de patiënt te kunnen informeren over haar zwangerschapskansen. De ovariële reserve wordt, o.a. door het aantal antrale follikels, de Anti-Müller Hormoon en leeftijd van de patiënt bepaald.

Het is geweten dat, afhankelijk van de type endometriose, de anatomie van het bekken vervormt kan zijn en de eileiders geraakt kunnen zijn. Om dit te kunnen bevestigen, wordt er een hysterosonogram – dit vervangt de hysterosalpingografie – uitgevoerd. Dit verwijderd de irradiatie van het bekken en de lasten van het onderzoek.

Door een hysteroscopie uit te voeren kunnen wij de endometriumholte direct beoordelen en de afbeeldingen van de echografie bevestigen. Zoals bij elk onderzoek, gaat het om een individueel proces dat van de situatie van elke patiënt afhangt.

ENDOCRINOLOGIE, VOEDING EN ACUPUNCTUUR VOOR ENDOMETRIOSE

Bepaalde voedingen kunnen de intensiteit en projectie van de ziekte of symptomen remmen. Daarom beschikt de Endometriose Afdeling van Instituto Bernabeu ook over een team van endocrinologen en voedingsspecialisten. Zij adviseren en beoordelen elke situatie om met gebruikt van natuurlijke middelen tegen deze ziekte te vechten en de progressie en symptomen te verminderen.

Om de kwaliteit van het leven te bevorderen en de gynaecologische en endocrinologische behandeling te ondersteunen, is acupunctuur aanbevolen. Dit kalmeert de pijn en ontsteking. Wij bieden deze gespecialiseerde therapie ook aan.

Wat kan er opgelost worden?

Bij Instituto Bernabeu bieden wij geïndividualiseerde oplossingen waarvoor wij verschillende specifieke onderzoeksprojecten hebben. Wij beschikken over twee speciale afdelingen voor de meest voorkomen problemen die endometriose kan veroorzaken:

• Afdeling laag ovarieel respons (POF)
• Afdeling embryonale innesteling falen en herhaalde miskramen

Vruchtbaarheidsbehoud: Vitrificatie van eicellen

Door “eigen” jonge eicellen te vitrificeren kan de patiënt met endometriose deze in de toekomst gebruiken gezien de ziekte in de loop van de jaren de vruchtbaarheid kan raken.

Autodiagnose test. Heb ik endometriose?